أرغول بيرم التونسى

بين كبار شعراء العامية تميز بيرم باستلهام شكل نادر من أشكال الموال يسميه أحمد رشدى صالح فى كتابه الرائد "فنون الأدب الشعبي" ب "المردوف".وسرالتسمية قد يعود إلى أن شطراته متراكبة تردف الواحدة الأخرى وراءها كما يردف الفارس راكبأ خلفه.
وعادة ما يسمى مواويله من هذا النوع “ على الأرغول “, إشارة إلى إحدى آلات النفخ فى التخت الشعبي. ويبدأ هذا النوع بالأوله.. والتانيه.. والتالته,ترادفها الآه بعد الآه,ثم الشطرات التى تطرح القضية, ويسميها الشاعر أو المنشد الشعبى ب “الفرش”, تتلوها شطرات اخرى تسمى ب”الغطا”, وفيها حسم القضية أوالحكم. ومن أشهر مواويل بيرم ذلك الذى يلخص تجربة النفى فى ثلاث آهات:الأولى مصر ..والثانية تونس .. والثالثة باريس:
الأوله اه .. و الثانية اه .. و الثالثة اه
الاوله : مصر .. قالوا تونسى و نفوني
والتانية : تونس .. و فيها الاهل جحدوني
والتالتة : باريس .. و فى باريس جهلوني
الاوله : مصر .. قالوا تونسى و نفونى جزاة الخير
والتانية : تونس .. و فيها الاهل جحدونى و حتى الغير
والتالتة : باريس .. و فى باريس جهلوني
و انا موليير
الاوله : مصر ..
قالوا تونسى و نفونى جزاة الخير و إحساني
والتانية : تونس ..
وفيها الاهل جحدونى و حتى الغير ما صافاني
والتالتة : باريس .. و فى باريس جهلونى
وانا موليير فى زماني

الاوله : شربتنى من فراقها كاس .. بمراره
والتانية : اه فرجتنى ع الجمال ينداس .. يا خساره
والتالتة : يا ناس يا ريتنى كان لى فيها ناس .. و إداره
الاوله اه .. و الثانية اه .. و الثالثة اه
الاوله اشتكيها للى أجرى النيل
والتانية دمعى عليها غرق الباستيل
والتالتة لطشت فيها ممتثل و ذليل
الاوله اه .. و الثانية اه .. و الثالثة اه
وهذا نموذج آخر ربما أقل شهرة لكنه لا يقل جمالا:
الأوله آه والتانيه آه والتالته آه
الأوله عيرونى إن انا فلاح
والتانيه أزرع وأقلع اللى نام وارتاح
والتالته آه للى أحبه شط منى وراح
الأوله عيرونى ان انا فلاح – بدفيه
والتانيه أزرع وأقلع للى نام وارتاح – فى دهبيه
والتالته آه اللى أحبه شط منى وراح – فى صبحيه
الأوله عيرونى ان انا فلاح بدفيه – وعيشى حاف
والتانيه أزرع وأقلع اللى نام
وارتاح فى دهبيه – بميت مقداف
والتالته آه اللى احبه شط منى وراح فى صبحيه – ما قال لى عواف
الأوله مش بإيدى دا قضا محتوم
والتانيه ومسيرها ناس تغرق وناس حتعوم
والتالته ميت هم يرحل ألف هم يدوم
الأوله آه والتانيه آه والتالته آه
وربما أوسع مواويل بيرم من هذا النوع انتشارا ماغنته له أم كلثوم:
الأولة فى الغرام والحب شبكوني
والتانية بالامتثال والصبر أمروني
والتالتة من غير ميعاد راحوا و فاتوني

الأولة فى الغرام والحب شبكوني
بنظرة عين
والتانية بالامتثال والصبر أمروني
واجيبه منين؟
والتالتة من غير ميعاد راحوا و فاتوني
قولولى فين؟

الأولة فى الغرام والحب شبكوني
بنظرة عين قادت لهيبي
والتانية بالامتثال والصبر أمروني
و اجيبه منين احتار طبيبي
والتالتة من غير ميعاد راحوا و فاتوني
قولولى فين سافر حبيبي